ترسیم شایستگی های عمومی و اختصاصی

آشنایی با مفهوم شایستگی

مفهوم شایستگی، در قلب مدیریت منابع انسانی است که مبنایی را برای یکپارچگی فعالیت‌های کلیدی منابع انسانی فراهم می‌کند. تعاریف زیادی از شایستگی ارائه شده است اما اتفاق نظر در حوزه منابع انسانی بر روی این تعریف از شایستگی می‌باشد : “مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها، توانایی‌ها و دیگر خصوصیات فردی مرتبط با کار که عملکرد برجسته را در حوزه‌ی مسئولیت ایجاد می‌کند”.

شایستگی‌ها، ویژگی‌هایی هستند که می‌تواند کارکنان با کارایی بالا را از دیگران که عملکرد پایین‌تری دارند، متمایز سازد.
شایستگی، مشخصات فرد را از منظر دانش، مهارت، خودانگاره، صفات (ویژگی‌ها) و انگیزه بیان می‌کند.

  • دانش بیان‌کننده این است که یک فرد چقدر در مورد یک زمینه خاص می‌داند.
  • مهارت، توانایی اجرای یک کار خاص است که ممکن است فیزیکی یا ذهنی باشد.
  • خودانگاره، راه یا شیوه‌ای است که فرد خودش را می‌بیند. خودانگاره‌ها اغلب بر رفتار فرد و نتایج احتمالی آن رفتارها تأثیر می‌گذارند.
  • صفات، الگوهای قابل‌تشخیص رفتار در پاسخ به برخی از محرک‌های خارجی است.
  • انگیزه‌ها، به خواسته‌ها و افکار درونی فرد که باعث به وجود آمدن و انتخاب یک رفتار و هدایت آن رفتار در جهت اهداف یا فعالیت‌های مشخص است، دلالت دارد.

همه این پنج مشخصه باهم، یک شخص را توصیف می‌کنند.

اهمیت شایستگی در مدیریت منابع انسانی

صاحب‌نظران مديريت منابع انساني با عنايت به مفهوم شايستگی تلاش نموده‌اند که مجموعه عناصر مؤثر در عملکرد مطلوب شغلی را در ابعاد مشخص و به صورت سلسله مراتبی نمايش دهند.

 اين نوع نمايش روابط با عنوان مدل‌هاي شايستگی شناسایی می‌شوند.

در واقع مدل های شایستگی شامل فهرستی از شایستگی ها و شاخص‌های رفتاری هستند که شایستگی‌ها را بر حسب آن چه که باید در درون یک سازمان مشاهده شود، عینیت می بخشد.

هر مدل شایستگی بایستی داراي اجزاي زیر باشد :

1 –  اسامی و تعاریف شایستگی‌های مورد نیاز هر گروه شغلی

2-  دسته‌بندي شایستگی‌هاي مشابه در گروه‌هاي مشخص

3 – تعیین مصادیق رفتارهای مرتبط با هر شایستگی

ایجاد دوره های آموزشی برای ارتقای سطح شایستگی ها

شناسایی و آموزش مدیران آینده بر اساس شایستگی ها

بررسی شکاف مهارتی سازمان بر اساس مدل شایستگی

افزایش حقوق یا پاداش متناسب با بهبود سطح شایستگی ها

فعالیت های توسعه ای برای از بین شکاف مهارتی

توسعه مسیر شغلی بر اساس مدل شایستگی

مصاحبه مبتنی بر شایستگی

اندازه گیری سطح شایستگی ها در فرایند مدیریت عملکرد

رویکردهای ترسیم شایستگی‌ها

مدل شایستگی نقطه شروع شناسایی کاندیداهای شغل یا ارزیابی کارکنان به صورتی است که تصمیمات را هدایت کرده که چه چیزی باید ارزیابی و مقایسه گردد. شایستگی ها همچنین به عنوان پایه ای برای برنامه‌ریزی توسعه استفاده شده که نقاط قوت و زمینه های پیشرفت را می توان از طریق ارزیابی و مقایسه با سایر امتیاز های درون سازمانی یا درون صنعت مقایسه نمود.
برای طراحی مدل شایستگی ها، قبل از هر چیز باید شایستگی های مورد انتظار و پاسخگوی عملکرد برتر و مطلوب شغل، شاغل و سازمان را شناسایی نمود.
جهت ترسیم شایستگی ها دو رویکرد وجود دارد.

1) یک مدل شایستگی مناسب برای همه مشاغل (One Size Fits All)

در این رویکرد فرض بر این است که برای تمام مدیران در یک گستره مشخص یک دسته کلی و مشترک از شایستگی‌ها قابل تعریف است. لذا یک مدل شایستگی طراحی شده و مبنای ارزیابی و توسعه تمامی مدیران سازمان خواهد بود.
مزیت این رویکرد این است که پیاده سازی و اجرای آن در سازمان ساده است. اما از آنجایی که این مدل برای طیف وسیعی از مشاغل مورد استفاده قرار می گیرد، شایستگی های کلیدی برخی مشاغل یا گروه های شغلی نادیده گرفته می شود. به همین دلیل ترسیم شایستگی ها با این رویکرد کارایی چندانی در انتصاب و توسعه مدیران نخواهد داشت.

2) ترسیم شایستگی های هر شغل/ گروه شغلی:

در این رویکرد متناسب با نیاز هر یک از مشاغل یا گروه های شغلی، شایستگی ها ترسیم می شوند. هرچند ترسیم شایستگی ها با این رویکرد زمانبر و پیچیده‌تر بوده، اما نتایج حاصل از آن می تواند مبنای مناسب و قابل اتکایی برای جذب و استخدام، ارزیابی و توسعه کارکنان قرار بگیرد. امروزه اکثر سازمان های بالغ در دنیا از این رویکرد در ترسیم شایستگی های عمومی و تخصصی استفاده می کنند.

خدمات طراحی مدل‌های شایستگی عمومی و اختصاصی

در صورتی که به دنبال ترسیم شایستگی های عمومی و تخصصی مشاغل سازمان خود هستید، مشاوران ما بعد از بررسی وضعیت فعلی سازمان، مناسب ترین رویکرد را به شما پیشنهاد خواهند داد.

شماره‌های تماس:

(داخلی ۳۱۷) ۵-۶۶۹۵۱۵۹۳ ۰۲۱

شماره‌های واتساپ:

۰۹۹۱۴۸۴ ۰۹۱۰

ایمیل:

info@hradc.ir

آخرین اخبار

آخرین مطالب وبلاگ

برای ارتباط با مشاوران و کارشناسان کانون ارزیابی و توسعه منابع انسانی از طریق دکمه رو به رو با ما در ارتباط باشید
ارتباط با ما